adding life to years

Onder de titel ‘Adding life to years’ verscheen een interessante shortpaper over de kwaliteit van leven van mensen met dementie die langdurige zorg ontvangen. Dit stuk is van de hand van Dr. Hanneke C. Beerens, zij heeft een achtergrond als verpleegkundige en gezondheidswetenschapper en startte in 2011 met haar promotieonderzoek. Ze promoveerde in 2016 cum laude aan de Universiteit van Maastricht. Haar proefschrift is verkrijgbaar via www.academischewerkplaatsouderenzorg.nl/hanneke-beerens-dr-cum-laude. Correspondentieadres hanneke.beerens@operaconsultancy.nl.

In Nederland is dementiezorg een prioriteit geworden vanwege de intensieve zorg die nodig is. Dr. Beerens kwam tot een aantal belangrijke conclusies:

Kwaliteit van leven gaat niet automatisch achteruit naarmate dementie vordert. Mensen met dementie blijken zich aan te kunnen passen aan hun veranderende leven en gaan nieuwe aspecten van hun leven als belangrijk ervaren. Mensen met dementie blijken tot in een laat stadium van hun ziekte zelf aan te kunnen geven hoe zij verschillende aspecten van hun leven beoordelen. De naasten van deze groep onderschatten het belang van hun financiële situatie en nuttig zijn voor de kwaliteit van leven. Stemming en depressieve symptomen bleken de belangrijkste voorspelers voor kwaliteit van leven: hoe slechter de stemming of hoe meer depressieve symptomen, hoe lager de kwaliteit van leven.

Verder bleek een positieve stemming geassocieerd met sociale interactie en het (buiten) uitvoeren van activiteiten. De relatie tussen kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven is niet eenduidig. Ook al zijn de indicatoren voor kwaliteit van zorg die voor dit proefschrift werden gebruikt algemeen geaccepteerd, er werden nauwelijks verbanden gevonden met kwaliteit van leven. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat indicatoren voor kwaliteit van zorg voornamelijk aspecten gerelateerd aan fysieke zorgverlening bevatten en de interpersoonlijke aspecten van zorgverlening NIET in ogenschouw nemen. Dit terwijl persoonsgerichtheid, vriendelijkheid en sociale relaties in de loop der jaren ook opgemerkt werden als essentiële aspecten van zorgverlening.

Het identificeren van persoonlijke behoeften en hierover praten met mensen met dementie en hun familieleden is essentieel. Het herkennen van behoeften en mogelijke oorzaken van onbegrepen gedrag vraagt expertise. Hoger opgeleid personeel moet daarom niet alleen in managementlagen van een organisatie worden ingezet maar juist op de werkvloer.